Drukarnik™ вылучае b-варыянты і пазабазавае.
Ці дапушчальна правяраць ТСБМ-1984 па правілах-2010?
дайсці, дайду, дойдзеш, дойдзе; прошлы час дайшоў, -шла, -шло; загадны лад дайдзі; закончанае трыванне, да каго-чаго.
1. Ідучы ў пэўным кірунку, дасягнуць якога-н. месца. Вера дайшла да сваёй хаты і прысела на лавачцы перад гародчыкам. ← Макар Паслядовіч. Доўгім і вузкім дваром .. [Сцяпан з сястрой] дайшлі да пуні. ← Міхась Стральцоў. // Рухаючыся, дасягнуць якога-н. месца (пра поезд, машыну, параход і пад.). Трактар дайшоў да канца і, завярнуўшыся, заняў новыя барозны. ← Макар Паслядовіч. // Дасягнуць месца прызначэння (пра пісьмы, тэлеграмы і пад.). А маці, нібы адгадвала яго [сынавы] думкі, запытала: — Ліст наш ці дайшоў жа да цябе, што Макар пісаў? ← Платон Галавач. // Звярнуцца да каго-н. у вышэйшай інстанцыі (з заявай, скаргай і г. д.). — Я дайду да сакратара райкома! — крыкнуў Несцер Іпатавіч. ← Уладзімір Дубоўка.
2. Распаўсюджваючыся, дасягнуць слыху, нюху; данесціся (пра гукі, пахі і пад.). Крык не дайшоў да вушэй. ▪ Пах салодкі [праснакоў] дайшоў да гультайкі-дачкі. ← Уладзімір Дубоўка. // Стаць вядомым, распаўсюдзіцца (пра весткі, чуткі і пад.). Да Салаўёва неяк дайшлі чуткі, што яго збіраюцца замяняць. ← Уладзімір Шахавец. Вестка, што Язэпава золата знайшоў Базыль, дайшла і да Лукер'і. ← Барыс Сачанка. // Выклікаць якія-н. пачуцці, знайсці водгук (у сэрцы, душы і пад). [Купала:] — Ці ўдасца мне сказаць такое слова, каб дайшло яно да людскіх сэрцаў. ← Васіль Вітка. Выйшла маці і села побач. .. Відаць, яе паклікала сюды песня, чымсьці дайшла да сэрца. ← Піліп Пестрак. // Стаць зразумелым, асэнсаваным, пранікнуць у свядомасць. Да Нора не адразу дайшоў сэнс таго, што сказала гэтая прыгожая руская жанчына ў афіцэрскай форме. ← Іван Шамякін. / у безасабовая форма ужыв. Мікалай стаяў і нібы не разумеў, што тут адбываецца. Нарэшце да яго дайшло. ← Аркадзь Чарнышэвіч. // Захавацца, зберагчыся да якога-н. часу (пра паданні, помніш пісьменнасці і пад.). Гэту ж казку-быліну людзі склалі ў свой час, а яна з той часіны і дайшла аж да нас. ← Міхась Машара. З глыбінь стагоддзяў дайшла да нас мара працоўнага чалавека вырвацца з няволі. ← газета «Літаратура і мастацтва».
3. Змяняючыся, дасягнуць якога-н. узроўню, распаўсюдзіцца да пэўнай мяжы (пра аб'ём, колькасць і інш.). Мароз дайшоў да дваццаці градусаў. Вада дайшла да краёў.
4. Прыйсці ў які-н. стан, дасягнуць крайняй ступені праяўлення чаго-н. Дайсці да знямогі. ▪ Толькі рускія махісты маглі дайсці да таго, каб сцвярджаць «спалучальнасць» юмаўскага агнастыцызму з матэрыялізмам Маркса і Энгельса. ← У. І. Ленін. Хлопец дайшоў ужо да такога стану разгубленасці, калі чалавек не здольны ні думаць, ні бачыць, ні гаварыць. ← Аляксей Карпюк.
5. размоўнае слова Дасягнуць разумення чаго-н.; дадумацца, разабрацца, разведаць. Дзядзька Максім — чалавек цікаўны, пакуль да ўсіх дробязей не дойдзе — не адступіцца. ← Міхась Пянкрат. Мудры дзед. Век зжыў, пабадзяўся па людзях, пабачыў. Такія ў вёсцы — філосафы. Варожаць і на ўраджай і на пагоду. Дзе не розумам, то хітрасцю дойдуць... ← Іван Пташнікаў.
6. Дабрацца да каго-, чаго-н. па парадку; настаць чыёй-н. чарзе. Дайсці ў размове да галоўнага. ▪ І вось, калі першая чарка дайшла да .. [Лабановіча], ён падзякаваў гаспадару і перадаў чарку суседцы. ← Якуб Колас. Я адразу здагадаўся: справа дайшла да арыфметыкі. Зноў не атрымліваецца задачка. ← Рыгор Няхай. // Дасягнуць пэўнага службовага становішча. Дайсці да чына палкоўніка.
7. Шчыльна прыстаць; стаць на сваё месца (аб тым, што падганяецца, дапускаецца, прыладжваецца). Дзверы добра дайшлі да пазоў.
8. размоўнае слова Аслабець, выбіцца з сіл; памерці. Паранены звер дайшоў. ▪ — Не штука з голаду дайсці пры такой рабоце, — апраўдваючыся, пачаў Саша. ← Васіль Вітка.
9. размоўнае слова Стаць гатовым (аб тым, што пячэцца, смажыцца і пад.). Пірагі дайшлі. // Даспець. Памідоры за пагодай яшчэ дойдуць.
•••
Дайсці да чыіх вушэй — стаць вядомым каму-н.
Дайсці (да) ладу — разабрацца, дабіцца толку.
Дайсці да памяці — апрытомнець.
Дайсці да розуму — паразумнець, разабрацца ў чым-н.
Дайсці (дабіцца) да ручкі — прыйсці ў крайне дрэнны, непрыгодны стан. — Цьфу, каб ты згарэла! — вылаяўся ён праз кашаль. — Ужо і курыць не магу. Дайшоў Антось да ручкі. ← Янка Брыль.
Дайсці да смаку — адчуць задавальненне ад чаго-н., праявіць вялікую цікавасць, любоў да чаго-н.
Дайсці да торбы — вельмі збяднець, стаць жабраком.
Дайсці сваёй галавой (розумам) — самастойна разабрацца ў чым-н. Не мог дайсці Мікіта сваім розумам, чаго так настойліва прасіў бацька не казаць Анісіму, што ў вёску надоечы прыехала з горада Вера. ← Барыс Сачанка.
Дайсці свайго — дабіцца пастаўленай мэты.
Рукі не дайшлі гл. рука.