Drukarnik™ вылучае b-варыянты і пазабазавае.
Ці дапушчальна правяраць ТСБМ-1984 па правілах-2010?
шлях, -у, мужчынскі род
1. Шырокая, прыстасаваная для руху транспарту дарога. За дзесяць кіламетраў праходзіў вялікі шлях, на якім мала калі заціхаў рух машын і людзей. ← Кузьма Чорны. — Праедзеш палявою дарогаю, а там выедзеш на шлях. ← Янка Скрыган. Ранкам чутны на марозе Гул матораў, скрып палоззяў, — Шлях ажно гудзе. ← Кастусь Кірэенка. // Дарога наогул. Пясчаны шлях, насыпаны ўзбоч чыгункі, вядзе ў лес і ў мястэчка, прасёлкавая дарога — у мястэчка і ў поле. ← Іван Навуменка. Пругка ступае на цвёрды, убіты шлях нага, спружыніцца роўны крок. ← Рыгор Мурашка. // Прастора, па якой адбываецца рух, перамяшчэнне каго-, чаго-н. Паветраны шлях. Чыгуначны шлях. ▪ Бяжыць вада каналамі, — Вялікі волжскі шлях... ← Якуб Колас. Па гэтаму воднаму шляху лес з паўночнай лясістай часткі былой Мінскай губерні сплаўляўся ў Рызу. ← Віталі Вольскі. // Адлегласць, якую трэба прайсці, праехаць, пэўная колькасць пройдзенага, праеханага. Прайсці немалы шлях.
2. Месца для праходу, праезду і пад. Высокая плаціна ўжо перагарадзіла шлях вадзе. ← Іван Шамякін. Ім [юнаку і дзяўчыне] значылі шлях маякі, запаленыя Міканорам Іванавічам. ← Міхась Даніленка. Перагароджваючы.. [Марыльцы] шлях, па вуліцы прайшла адна, другая, трэцяя машына. ← Янка Брыль. // пераноснае значэнне Доступ куды-н., магчымасць глыбей пранікнуць куды-н. Клімава-камісар шукае шлях да сэрца Аляксея ў сяброўскай гутарцы. ← часопіс «Маладосць».
3. пераноснае значэнне Вялікі перыяд, этап развіцця каго-, чаго-н. [Мірон:] — Я думаю, мы за гэтую гадзіну прайшлі шлях, які першабытны чалавек праходзіў гады, стагоддзі... ← Янка Маўр.
4. толькі мн. (шляхі, -оў). Орган у выглядзе каналаў, якія забяспечваюць жыццядзейнасць арганізма. Дыхальныя шляхі. Выдзяляльныя шляхі.
5. Падарожжа, перамяшчэнне куды-н. Ззаду застаўся доўгі і небяспечны шлях праз гнілыя стаячыя рэкі, праз небяспечныя багны, дзе на кожным кроку чакае пагібель. ← Эдуард Самуйлёнак.
6. Напрамак, маршрут. Мы ішлі, не зналі страху, Каб не збіцца хоць са шляху. ← Змітрок Бядуля. А калі раніцой Страляніну пачуў [Змітрок], То падаўся па ёй, Шлях трымаў на яе Ад сасны да сасны. ← Аркадзь Куляшоў. // пераноснае значэнне Напрамак дзейнасці, развіцця чаго-н. Найбольш значныя.. творы [Зм. Бядулі] — аповесць «Салавей» і раман «Язэп Крушынскі», напісаныя пасля рэвалюцыі, сведчаць аб тым, што пісьменнік авалодаў марксісцка-ленінскай ідэалогіяй, пайшоў па шляху сацыялістычнага рэалізму. ← В. Каваленка. Блуканні маладога музыкі — гэта вехі на шляху яго духоўнага росту. ← Гіст. бел. сав. літ. // пераноснае значэнне Сродак, спосаб, магчымасць дасягнення, здзяйснення чаго-н. Першыя творы на новай беларускай літаратурнай мове звычайна былі ананімныя і распаўсюджваліся рукапісным або вусным шляхам. ← Гісторыя беларускай літаратурнай мовы (1968). Прафесар пачаў шукаць шляхі прымірэння з дачкой. ← Уладзімір Шахавец.
7. пераноснае значэнне Напрамак, дзейнасць, учынкі каго-н. Баявы шлях кожнага з.. людзей — і ў падполлі, і потым у атрадзе — быў.. звязан з работай Марусі Данілавай. ← Янка Брыль. Тры стужкі — адзнакі аб раненнях, ордэны і медалі на гімнасцёрцы самі сабой сведчылі аб.. шляху [Паходні] ў гады вайны. ← Тарас Хадкевіч. Шлях Максіма Багдановіча ў літаратуры не быў простым і роўным. ← Рыгор Шкраба. // Жыццё каго-н.; дзейнасць, заслугі каго-н. у час жыцця. Ён [радавы] не баяўся нават смерці, Ды куля адарвала шлях На полі бою ў сорак трэцім. ← Марк Смагаровіч. Не мне пра шлях ягоны [У.І. Леніна] гаварыць, Нібы кіно, манціраваць па частках: Я не сучаснік ленінскай пары, Я трыццаць год хаджу ў яго нашчадках. ← Раман Тармола. [Дырэктар тэхнікума:] — Папярэджваю: не адны ружы, але і шыны будуць на вашым шляху. ← Алена Васілевіч.
8. пераноснае значэнне Жыццёвы лёс каго-, чаго-н. Радасна было ўсведамляць, што ўсё між.. [Юркам і Лёдзяй] асталося па-ранейшаму, хоць так па-рознаму вызначылася іхнія шляхі. ← Уладзімір Карпаў. Душою і сэрцам вызнаў Я праўду сваёй Радзімы, І як груганы б ні віслі, З ёй шлях у мяне — адзіны! ← Ніл Гілевіч.
•••
Млечны Шлях — мноства зорак, падобнае ў ясныя ночы па светлую паласу, расцягнутую па небе.
Тармазны шлях — адлегласць, якую праязджае машына пасля пачатку тармажэння.
Шляхі зносін — сукупнасць якіх-н. шляхоў (у 1 знач.) і пуцей, як сродкаў, спосабаў перамяшчэння. З усіх відаў шляхоў зносін рэспублікі, як і ў цэлым па краіне, найбольш важнае народнагаспадарчае значэнне мае чыгуначны транспарт. ← Л. Лыч.
Апошні шлях — пра пахаванне каго-н.
Жыццёвы шлях — жыццё.
Кружным (абходным) шляхам — у абход (рабіць, дамаўляцца аб чым-н. і пад.).
На шляху да чаго — дзейнічаючы, развіваючыся ў якім-н. напрамку.
Саступіць з (свайго) шляху гл. саступіць.
Стаць на шлях чаго, які гл. стаць.
Стаць (стаяць) на шляху чыім, у каго гл. стаць.