Drukarnik™ вылучае b-варыянты і пазабазавае.
Ці дапушчальна правяраць ТСБМ-1984 па правілах-2010?
сабраць, збяру, збярэш, збярэ; збяром, збераце; закончанае трыванне
1. каго-што. Запрасіць прыйсці, прыехаць; склікаць каго-н. Сабраць гасцей. Сабраць радню. Сабраць таварышаў па вучобе. ▪ [Мазавецкі:] — Вы, пане Сурвіла, не думайце, што мы прагадаем, калі збяром на гэтую куплю вялікі гурт. ← Кузьма Чорны. // Склікаць удзельнікаў, членаў якой-н. арганізацыі для працы. Сабраць нараду. Сабраць кансіліум. ▪ Гэтай жа ноччу Мікіта Мінавіч сабраў партыйны сход брыгады. ← Аляксей Кулакоўскі. Палкоўнік Кавальчук збярэ свой баявы штаб — усіх камандзіраў брыгад і атрадаў, — і яны супольна што-небудзь прыдумаюць. ← Мікола Ваданосаў. // Прымусіць сабрацца, сагнаць у адно месца (людзей, жывёлу). Хто з немцаў уцёк, а многіх у палон забралі, абяззброілі. Сабралі ў кучу, наладзілі допыт. ← Міхась Лынькоў. // Прыцягнуць увагу. Крыкі здзіўлення, радасці сабралі сюды ўсё насельніцтва. ← Янка Маўр. // Арганізаваць, аб'яднаць у адно цэлае што-н. разрозненае. Стаяла задача — сабраць усе нашы сілы, упершыню каардынаваць дзеянні і ўдарыць па гарнізонах адначасова. ← В. Казлоў. // Абагуліць. Мы сабралі палоскі-шнуры У адно, у шырокае поле, Каб хадзілі ў нас трактары Па бязмежным калгасным прыволлі. ← Анатоль Астрэйка. // Сканцэнтраваць каго-, што-н. у адным месцы. На вузкім участку фронту вораг сабраў значныя сілы і рыхтаваў наступленне. ← Хведар Жычка.
2. што і чаго. Накапіць, паступова збіраючы, адшукваючы. Сабраць бібліятэку. Сабраць калекцыю марак. ▪ І ў Міхала раптам з'явіліся аднекуль грошы.. Ён-то збіраў, але не мог гэтулькі сабраць. ← Кузьма Чорны. Залатоўку схавай кожны дзень, дык і то вунь колькі збярэш! ← Платон Галавач. // Назносіць чаго-н. для чаго-н. [Свірчэўская] згрупавала вакол сябе надзейных людзей, якія прагнулі працы, і па літары сабрала друкарню, дастала паперу, фарбу. ← Ілья Гурскі.
3. што. Атрымаць ад каго-н. што-н. Сабраць членскія ўзносы. // Апытаўшы ўсіх, многіх, даведацца пра што-н. Сабраць подпісы. Сабраць прапановы. Сабраць звесткі. ▪ Петыцыя племені вамеру была правалена. Яна не сабрала патрэбнага ліку галасоў. ← Міхась Лынькоў. // Сыскаць што-н. пазычанае, узятае кім-н. Сабраць даўгі. Сабраць раздадзеныя кнігі.
4. што. Размясціць блізка адно ля другога; злучыць у што-н. Сабраць кветкі ў букет. ▪ Сабрала сонца ўсе свае прам[я]ні ў адзін пучок. ← Алесь Якімовіч. // пераноснае значэнне Атрымаць выяўленне ў чым-н. Увосень, пад поўдзень, як збярэ свае сілы сонца, — разгорнецца дзе над каляінай позні, сіратлівы малачайнік. ← Кузьма Чорны. Раўчук, як яшчарка, ў лагчыну слізгае І доўга там штурхаецца пад снегам, Пакуль збярэ вясёлую паводку. ← Хведар Чэрня. Колеры лета рабіна сабрала І чырванее па сонцы яна. ← Эдзі Агняцвет. / у вобразным ужыв. Найлепшыя краскі з батрацкіх шнуроў Сабрала ў вянок Беларусь. ← Максім Танк.
5. што. Зняць ураджай з палёў, садоў; намалаціць збожжа. Мы ўсе працавалі нястомна І сабралі ўраджай, Небывалы для нашых палёў. ← Максім Танк. [Сакольчык:] — Каб сабраць гэтае сена, мы павінны выставіць сотні касцоў, бо касілкі ўсюды не пусціш. ← Алесь Асіпенка. Калі добра ўзарэш, то і ўраджай збярэш. ← Прыказка. Сёй у добрую пару — збярэш хлеба гару. ← Прыказка. // Прыпяць што-н. адкуль-н. Сабраць пасуду са стала. ▪ [Тодар:] — Папалуднаваўшы, ячмень збераце з току, ды яшчэ аўса ўмалоцім трохі сёння. ← Кандрат Крапіва.
6. што і чаго. Пазбіраць. падбіраючы з зямлі або зрываючы. Калі даспеюць сочныя суніцы — Няма каму знайсці іх і сабраць. ← Кастусь Кірэенка. Сама ж [Марына] пайшла пад азярыну Сабраць хоць шчаўя да стала. ← Якуб Колас. Як ішоў па мурожнай траве, Не сабраў табе ў прыгаршчы рос... Не парай ты за гэта мяне, — Сваё сэрца табе я прынёс. ← Адам Русак. // Падабраць што-н. рассыпанае, раскіданае. Сабраць цацкі. ▪ Ігнась цярпліва чакаў чарговае кпіны і ўжо сабраў каменьчыкі, каб пакласці ў кішэню, як Паўлюк узяў яго за руку і высыпаў іх перад сабою. ← Рыгор Мурашка. Сабралі [людзі] тое, што засталося ад папа, прывезлі ў двор і пахавалі. ← Міхась Машара. // Прыбраць, прывесці ў парадак. Турсевіч сабраў са стала кнігі, акуратна злажыў іх і палажыў на палічку. ← Якуб Колас. Мірон таксама старанна палажыў сушыцца свой хлеб і нават сабраў усе крошкі. ← Янка Маўр.
7. што. Злучаючы асобныя часткі, дэталі, атрымаць што-н. цэлае (механізм, машыну і пад.). Сабраць радыёпрыёмнік. Сабраць затвор. ▪ Там на вашых вачах збяруць і матор, і бліскучы, як шкло, радыятар. ← Пімен Панчанка. // Паставіць, скласці якое-н. збудаванне з асобных, разрозненых частак. Тым часам увішныя робаты прыгналі гідраплан. Потым сабралі будыніну, дзе людзі маглі б адпачываць, устанавілі там пульты і экраны прыбораў назірання. ← Уладзімір Шыцік.
8. каго-што. Падрыхтаваць у дарогу. Сабралі ў дарогу Петруся, як роднага сына. ← Мікола Нікановіч. [Аленка] загадзя сабрала свае кнігі і рэчы і чакала дня ад'езду. ← Якуб Колас. Праз некалькі дзён Яша сабраў свае манаткі і развітаўся з дзіцячым домам. ← Аляксей Кулакоўскі. // Упакаваць, спакаваць для дарогі (пра рэчы). Сабралі чамаданы, у асобны кошык упакавалі Сашкаў мяч, легкавічок, стрэльбачку, што страляе ад папяровых кружочкаў. ← Міхась Даніленка. // Скласці, пакласці ў адно месца (рэчы, прадметы). Сабраць кнігі ў сумку. ▪ Покуль паводзіць і гадзіць, Сена сабраць бы ў стагі. ← Максім Танк. Падышла Галя да яблынькі — і ўсе яблыкі ўпалі да яе ног. Сабрала яна іх у прыпол, прынесла гусару. ← Алесь Якімовіч.
9. што. Паставіць, падаць на стол (пасуду, стравы). Стол .. [Віта] сабрала багаты: капуста, гуркі, квашаныя брусніцы, патэльня яечні, якая ўсё яшчэ сярдзіта сквірчэла і напаўняла хату апетытным пахам. ← Іван Шамякін. // Прыгатаваць яду. Вячэру сабраць. ▪ Маці раніцай сабрала Бацьку полудзень. ← Кастусь Кірэенка.
10. пераноснае значэнне; каго-што. Унутрана мабілізаваць сябе для чаго-н. (пра сілы, волю, энергію і пад.). Тварыцкі.. сабраў апошнія сілы і кінуў Толіка Скуратовіча ў «чортава вока». ← Кузьма Чорны. Лукашык намагаўся сабраць свае думкі. ← Уладзімір Дамашэвіч. Ды мне не страшна: нешта застанецца Пасля мяне ад дум маіх і спраў, Ад парыванняў, што ў душы сабраў. ← Генадзь Бураўкін.
11. што і без дапаўнення Зрабіць зборкі, пашыць у зборкі. Сабраць плацце ў таліі. // Зморшчыць скуру на твары. Фамін наморшчыў лоб, сабраў зморшчынкі над пераноссем. ← Сцяпан Кухараў. Насустрач крочыць мой таварыш, у зморшчыны свой лоб сабраў. ← Пімен Панчанка.
12. што. Асцярожна зняць што-н. з якой-н. паверхні. Сабраць смятану з малака.
•••
(І) зубоў не сабраць — атрымаць моцны ўдар. — Дык ён табе як бразне — зубоў не збярэш. Я ведаю гэтага Курмышкавага каня, — сказаў бацька. ← Аляксей Кулакоўскі.
(І) касцей не сабраць — не астацца цэлым. [Рыль:] — Што пхаешся, панская падэшва? Ды я цябе як піхну, дык ты і касцей сваіх не збярэш! ← Якуб Колас.
Сабраць на стол — падрыхтаваць стол да яды, накрыўшы яго абрусам, расклаўшы прыборы і паставіўшы стравы. — Зося! — паклікаў Мікула. — Можа б ты памагла нам сабраць на стол? ← Ілья Гурскі.